Półtora roku temu Tereza została zaatakowana przez nieznanego mężczyznę. Wracała do domu z pracy. Zgwałcił ją i okradł. Sprawca nigdy nie został namierzony przez policję i chociaż Tereza jest ofiarą przestępstwa, gwałciciel nigdy nie został postawiony przed sądem. Jakie prawa mają takie ofiary?
Nie brakuje historii, w których doszło do przemocy, ale sprawca nie został znaleziony ani ukarany z różnych powodów. Zazwyczaj nie trafiają one do mediów. Tak jak w przypadku, gdy znajomy rodziny zabił dorosłego syna pary, Jany i Petera, podczas kłótni. Zdarzyło się to dwa lata temu, a sprawca nie został skazany, ponieważ popełnił samobójstwo, zanim mógł stanąć przed sądem...
Mimo że odsetek sprawców szczególnie poważnych przestępstw w Czechach jest wysoki, niektórym udaje się uniknąć sprawiedliwości. Winni nigdy nie zostają odnalezieni lub ich czyny zostają ostatecznie zapomniane. Zdarza się również, że oskarżony w ogóle nie dożywa procesu, a postępowanie karne zostaje przerwane: zmarły nie może być ścigany. Co taka sytuacja oznacza dla ofiar przestępstw lub osób, które przeżyły takie ofiary?
Jesteś ofiarą nawet bez procesu
W mojej serii dla Heroine piszę o tym, jakie prawa mają różne grupy ofiar, jakie roszczenia przysługują im w ich konkretnej sytuacji i jak można im pomóc. Ale co mogą zrobić osoby, które padły ofiarą przestępstwa, jeśli nie jest jasne, kto jest sprawcą lub jeśli sprawca nie może zostać postawiony przed sądem karnym? Czy w świetle prawa są one w ogóle ofiarami przestępstw? Jak postrzega je nasz system prawny?
Do sześciuset tysięcy koron
Tereza, a także Jana i Petr, mogli skorzystać z pomocy finansowej dla ofiar przestępstw, która jest wypłacana przez Ministerstwo Sprawiedliwości na mocy ustawy o ofiarach przestępstw. Jest to znacząca pomoc w trudnej sytuacji życiowej, z której ofiary i ocaleni bardzo często zupełnie nie zdają sobie sprawy. Ofiary, których sprawca nie został odnaleziony, zmarł lub jest niepoczytalny, również mogą ubiegać się o pomoc finansową po spełnieniu określonych warunków. Podobnie osoby, które przeżyły ofiarę przestępstwa, mogą ubiegać się o taką pomoc.
Jaką pomoc pieniężną wypłaca państwo? Jeśli ofiara przestępstwa doznała obrażeń ciała, pomoc może wynieść kwotę ryczałtową w wysokości 10 000 CZK lub 50 000 CZK lub udowodnioną utratę zarobków i koszty poniesione na leczenie. Pieniądze mogą być wypłacane wielokrotnie, a łączna kwota może wynieść do 200 000 CZK. W przypadku osób, które przeżyły, maksymalna kwota 600 000 CZK jest dzielona między wszystkich ocalałych, przy czym każdy ocalały ma prawo do ryczałtu w wysokości 200 000 CZK, a rodzeństwo do 175 000 CZK, chyba że kwota zostanie proporcjonalnie zmniejszona ze względu na większą liczbę ocalałych.
Państwo nie kontroluje, na co poszkodowany lub żyjący wykorzystał wypłaconą kwotę. Należy jedynie wziąć pod uwagę, że jeśli sprawca zostanie później zidentyfikowany, ofiara nie może domagać się od niego wypłaconej kwoty, ponieważ jej roszczenie o odszkodowanie przeciwko sprawcy w tym zakresie przechodzi na państwo. Państwo następnie odzyskuje te kwoty od sprawcy.
Do kiedy ocaleni i ofiary mogą składać wnioski o pomoc finansową do Ministerstwa Sprawiedliwości? Wniosek o pomoc finansową można złożyć w Ministerstwie nie później niż dwa lata od dnia, w którym ofiara dowiedziała się o szkodzie wyrządzonej przestępstwem, ale nie później niż pięć lat po popełnieniu przestępstwa.
Gdzie iść dalej
Jak zapewnić bezpieczeństwo ofiarom gwałtu
Dusza nie krwawi, nie wiotczeje, nie widać siniaków. Wszyscy dają ofierze trochę czasu na dojście do siebie, ale ponieważ nie rozumieją mechanizmu powstawania i rozwoju PTSD, nie mogą zrozumieć, dlaczego tak długo trwa, zanim ofiara ponownie zaangażuje się w życie.
Nie uczy się o przemocy domowej wobec osób starszych
"Przyznanie, że byłam maltretowana przez własnego syna, dziecko, które nosiłam na swoich barkach, opiekowałam się nim i wychowywałam, było najgorszą rzeczą, jaka mi się kiedykolwiek przytrafiła. Oznaczało to, że całkowicie zawiodłem jako rodzic, ponieważ wychowałem potwora zdolnego do położenia ręki na swoim rodzicu".
Wszystkie artykuły autorki/autora