Jakie będzie przyszłe oblicze stolicy? Gdzie powstaną nowe parki i dzielnice? Wystawa online "Praga jutro? Priorytety Pragi" w Centrum Architektury i Urbanistyki prezentuje 25 projektów, które mają zmienić oblicze metropolii.
CAMP, Centrum Architektury i Urbanistyki, to wielofunkcyjna sala wykładowa i wystawowa na parterze Instytutu Planowania i Rozwoju w Pradze. Instytut sam niczego nie buduje, ale przygotowuje dane, dokumenty i studia dla przyszłego rozwoju miasta. Trzy projekty z obecnej wystawy prezentowane są przez kobiety zaangażowane w ich realizację, Monikę Habrovą, Jitkę Romanov i Zuzanę Mrázikovą.
Ilekroć ludzie zaczynają rozmawiać o nowych projektach budowlanych w Pradze, pojawiają się argumenty o chciwych deweloperach i zbyt dużych biurach. Wystawa prezentuje jednak projekty, w które miasto ma zainwestować i które będą kształtować "przestrzeń publiczną". Co to wszystko oznacza?
JR: To nie tylko place, parki i ulice, to może być także rzeka. Otwarta przestrzeń, która zaczyna się poza tym, co prywatne - tak najłatwiej to komuś opisać.
MH: Rozumiem to na dwóch poziomach, fizycznym i abstrakcyjnym. Po pierwsze, są to przestrzenie, do których wszyscy mają dostęp i w których się spotykają. Na poziomie abstrakcyjnym przestrzeń publiczna obejmuje na przykład sferę mediów. W dobrej przestrzeni publicznej czujesz się bezpiecznie i możesz w niej wyrażać siebie.
ZM: Przestrzeń publiczna należy do wszystkich i uwzględnia różne rodzaje i możliwości przemieszczania się. Nie powinna nikogo faworyzować, co niestety się zdarza.
Czy jest to również parking supermarketu?
JR: Parking jako przestrzeń publiczna jest właściwie dobrym przykładem. Odpowiednio zaprojektowany nie musi wyglądać ponuro. Co więcej, powinien płynnie nawiązywać do otoczenia, organicznie z nim współpracując.
Z jakimi uprzedzeniami dotyczącymi urbanistyki spotykasz się najczęściej?
JR: Często są to szczegóły, takie jak przekonanie, że przejście podziemne jest lepsze niż przejście dla pieszych. Albo że więcej pasów ruchu na drodze rozwiąże problem korków, podczas gdy w rzeczywistości spowoduje to tylko zwiększenie liczby samochodów, a korki pozostaną takie same. Ponadto więcej zieleni, zwłaszcza ozdobnej, może okazać się gorsze niż dobra nawierzchnia. Wszyscy chcą fontann zamiast prostej, uporządkowanej przestrzeni.
Praga jest jednym z najbardziej zielonych miast, ale nie każda zielona przestrzeń może być wykorzystywana do rekreacji, ponieważ jest zaniedbana.
ZM: Ważne jest również, aby inwestować więcej w lepszy transport publiczny i niezmotoryzowany. Z wielu powodów dobrze jest szukać alternatyw dla samochodów, negatywna motywacja tu nie działa.
Inwestycjom w roboty publiczne muszą towarzyszyć konkretne pomysły na to, jak poprawią one życie ludzi. Co więc mieszkańcy Pragi zyskają dzięki waszym projektom?
ZM: Można to opisać na przykładzie promenady kolejowej planowanej w Vršovicach i Strašnicach. Jej zaletą jest nie tylko naprawa obszaru, ale także wpływ na otoczenie, choć konkretne wartości są trudne do oszacowania. Sprawi to, że zaniedbany obszar stanie się bardziej atrakcyjny, prawdopodobnie powstaną tam nowe usługi i sklepy, a inni będą mieli sens inwestować w tym obszarze.
Będzie to alternatywna, przyjemna droga do dużych ulic wokół, które nie są zbyt przyjemne do życia, jest tam hałas i dużo samochodów. Będzie miał również cel rekreacyjny. Praga może być jednym z najbardziej zielonych miast, ale nie każda zielona przestrzeń może być wykorzystana do rekreacji, ponieważ jest zaniedbana. Będzie to czterokilometrowy park liniowy.
W Oslo zbudowano operę w opuszczonym porcie towarowym, a okolica jest obecnie jednym z najpopularniejszych miejsc, ponieważ wokół niego powstało wiele nowych budynków. Vltavská jest obecnie jednym z najgorszych miejsc w Pradze, mimo że znajduje się przy metrze i na nabrzeżu. Filharmonia może to znacznie poprawić i zmienić miejsce, którego wszyscy chcą uniknąć, w centrum muzyczne z dużym dodatkowym ruchem. Rano będą się tam odbywać przedstawienia, po południu miejscowi w kawiarni...
Kiedy myślę o Oslo, myślę o operze, musiałbym przez chwilę pomyśleć o innym znanym budynku. Myślę, że to samo dotyczy Hamburga. Czy ważne jest, aby przyszła filharmonia była fotogeniczna?
MH: Najważniejsze jest, aby wnętrze działało dobrze i miało dobre otoczenie. O ikoniczności zadecydują dopiero wyniki przygotowywanego konkursu architektonicznego. Spodziewamy się międzynarodowego udziału, więc możemy oczekiwać, że powstanie coś interesującego.
W jaki sposób nowa dzielnica przyniesie korzyści tym, którzy nie będą w niej mieszkać?
JR: Poprawi przepuszczalność. Obecnie jest to dziura oddzielająca dwie części miasta. Nastąpi również rewitalizacja budynku dworca, będzie więcej mieszkań, ale okoliczny ruch również powinien się poprawić, jest nowa linia tramwajowa i nowa droga, Jarovská třída. To lepiej połączy Jarov i Malešice.
Zapraszamy na wystawę online!
Na stronie praha.camp można szczegółowo zapoznać się z 25 "praskimi priorytetami". Można odbyć wirtualną wycieczkę po wystawie z komentarzem Adama Gebriana i wysłuchać serii wykładów w programie towarzyszącym.
To mnie zaciekawiło. Gdzie może zwrócić się osoba, która dopiero co zainteresowała się architekturą i planowaniem?
JR: Chciałbym polecić nasz CAMP, który organizuje wystawy, ma własny podcast, informuje w sieciach, ma dobrą księgarnię. Jednorazowe wydarzenia są również świetne, na przykład Open House Prague przyciąga wiele osób, które inaczej nie zainteresowałyby się architekturą.
MH: CAMP ma również świetne wirtualne wycieczki po różnych miastach. Filmowcy Bêka & Lemoine, którzy tworzą filmy dokumentalne z punktu widzenia różnych mieszkańców interesujących budynków, są zdecydowanie warci obejrzenia. Spodobało się to nawet moim znajomym spoza branży.
ZM: Jako gwarant dzielnicy Praga 10 poleciłbym na przykład książkę Osiedle Solidarności.
MH: A ja polecam książkę Po co są architekci. Jest skierowana do dzieci, ale świetnie nadaje się na wprowadzenie do zawodu architekta.
Wszystkie artykuły autorki/autora