Po co być normalnym, skoro jest się wyjątkowym? Serial "Special" pokazuje, że niepełnosprawność nie definiuje człowieka

Poznaj świat niepełnosprawnego geja. Zdobędzie cię humorem, wnikliwością, a może nawet trochę cię poruszy. I subtelnie nauczy Cię, jak podchodzić do osób niepełnosprawnych.

To sprawy, o których mówi się w sposób złożony i z należną im powagą. Jak wyrównać systemowe nierówności, jak radzić sobie z innością, jak ją normalizować, jednocześnie zwracając uwagę na wszystkie nieszczęścia, jakie przynosi długotrwałe zaniedbanie lub marginalizacja różnych członków społeczeństwa. Dokładamy wszelkich starań, aby wyjaśnić pojęcia takie jak intersekcjonalność. A potem jest serial, który w kilku 15-minutowych odcinkach udaje się pokazać dokładnie to - z lekkością, humorem i życzliwością tak ciepłą, że pan Svěrák mógłby być zazdrosny - w sposób, który lubisz i rozumiesz. Życie homoseksualnego chłopca z porażeniem mózgowym... Czy jest coś bardziej intersekcjonalnego?

Serial spod pióra Ryana O'Connella, który sam wciela się w głównego bohatera, to beztroski sitcom dla millenialsów oparty na autobiograficznej książce O'Connella I ' m Special: And Other Lies We Tell Ourselves. Historia młodego geja z porażeniem mózgowym łączy elementy osobiste z fikcją w krótkich odcinkach, które zostały wydłużone do pół godziny w drugiej serii, dostępnej na Netflix w maju tego roku. To właśnie w drugiej serii rozgrywają się wątki, które zostały szczegółowo opisane dla wszystkich postaci i uzupełniają narrację o dorastaniu głównego bohatera w późnym okresie dojrzewania i niezależności. A wraz z nim postacie drugoplanowe.

Dziwnie pan chodzi, sir.

Uśmiechnięty młody mężczyzna przechadza się po typowym kalifornijskim przedmieściu, ale po kilku sekundach pęka. Kiedy niezdarnie się podnosi, przechodzi obok niego zdziwiony dzieciak i krzyczy na niego, żeby sprawdził, czy nic mu nie jest i nie chce wzywać karetki, bo "dziwnie pan chodzi". "Mam porażenie mózgowe, niepełnosprawność, która wynika ze słabego dotlenienia mózgu przed, w trakcie lub tuż po urodzeniu i objawia się ograniczoną koordynacją mięśni!" Ryan krzyczy na niego, a dzieciak wybucha płaczem. W następnym ujęciu widzimy tego samego młodego człowieka, ponownie z uśmiechem na twarzy i słuchawkami w uszach, maszerującego tą samą ulicą tylko po to, by... zostać potrąconym przez samochód.

Sytuacja ta nadaje się do scen takich jak ta, w której niepełnosprawny gej rozmawia z ciemnoskórym kolegą o figurze plus size o tym, jak ich przełożony zmusza ich do wydobywania ich tożsamości i niepewności tylko po to, by wydobyć z nich jak najbardziej wirusową historię. Program naśmiewa się ze środowiska ambitnych millenialsów z Los Angeles, ale także porusza temat wad, jakie pociąga za sobą aspiracyjny styl życia "udawaj, aż ci się uda" - na przykład życie w głębokim zadłużeniu.

"Żyjemy w czasach, w których wydaje się, że każdy na Instagramie bawi się z milionerem na wakacjach, ale w rzeczywistości jesteśmy po szyję zadłużeni na kartach kredytowych. Nie zarobiłem Bóg wie ile pieniędzy na tym programie, jasne, w mieście były billboardy z moją twarzą, ale w prawdziwym życiu nie mam zbyt wiele pieniędzy. Wiem, że ludzie odbiorą to teraz jako "wow, on musi mieć mnóstwo pieniędzy z Netflixa", ale niech mi pokażą, gdzie są pieniądze, ja ich nie mam" - ironizuje O'Connell w wywiadzie dla Vulture.

Realistyczne sceny seksu

Chociaż Hollywood w ostatnich latach staje się coraz bardziej inkluzywne, nie było łatwo przeforsować serial na ten temat. Ryan O'Connell został zauważony przez aktora i producenta Jima Parsonsa (tak, Sheldona Coopera z Teorii wielkiego podrywu) w 2015 r. Razem wzięli jego autobiograficzną książkę i zaproponowali ją jako podstawę scenariusza. "Dziś na to nie wygląda, ale obudzone Hollywood było wtedy jeszcze w powijakach i choć minęło zaledwie kilka lat, wydaje się, że minęły wieki. To był czas, kiedy ludzie być może dopiero zaczynali zdawać sobie sprawę, że kobiety są zabawne. Na przykład - Amy Schumer? Kochamy ją", mówi O'Connell magazynowi Vulture. "Kiedy przedstawiliśmy Special producentom, wszyscy się śmiali i mówili takie rzeczy jak "wow, mój Boże, to takie wyjątkowe i szalone", ale kiedy przyszło do łamania chleba, wszyscy subtelnie wycofali się z projektu. Pamiętam, że ktoś wspomniał mojemu producentowi poza oficjalną komunikacją, że chciałby wziąć udział w programie, ale bał się, że straci pracę".

Prawdopodobnie nikt wówczas nie przypuszczał, że tego typu serial nie tylko opowie nietypową historię, ale też znacznie wzbogaci zwykłą serialową narrację. (Według raportu GLAAD, amerykańskiej organizacji pozarządowej non-profit, która śledzi medialne portrety osób LGBTQ, osoby niepełnosprawne były reprezentowane tylko w 3,5% w produkcji telewizyjnej w latach 2019-2020). Format został ostatecznie zakupiony przez platformę cyfrową Warner Brothers Stage 13, a O'Connell zaczął pracować nad scenariuszami w weekendy. Pierwszą serię napisał całkowicie sam, a pomysł, by zagrał główną rolę, był również cnotą z konieczności, ponieważ nie było pieniędzy na aktorów, których sobie wyobrażali. I jak się okazało, wyszło świetnie.

Co więcej, dla autora ważne było przedstawienie scen seksu. Nie są one przede wszystkim szokujące, ale wydają się znajome i idą dalej niż zwykle w głównym nurcie. Według dziennikarki Kathryn VanArendonk, serial pokazuje jedno z najbardziej szczerych przedstawień seksu gejowskiego od dłuższego czasu i prawdopodobnie po raz pierwszy widzimy scenę seksu gejowskiego z niepełnosprawnym mężczyzną na ekranie telewizora. "Wiedziałem dokładnie, jak chcę, aby seks wyglądał w serialu i na szczęście reżyserka Anna Dokoza i ja byliśmy zgodni. Chciałem umieścić seks na pierwszym planie, w sposób, który byłby dokładny, ludzki i prawdziwy. Społeczeństwo postrzega nas jako hiperseksualnych i zakłada, że robimy to jak króliki. Ale dla nas to także intensywna i emocjonalna rzecz".

Jego wkład w świat oper mydlanych może nie wydawać się dla nas zbyt duży, ale od dawna nie widziałem tak sympatycznych postaci, które pokochałem i za którymi tęskniłem po ich zakończeniu. I prawdopodobnie nigdy wcześniej nie powiedziałbym, jak satysfakcjonujące i zabawne może być śledzenie historii niepełnosprawnego chłopca, z którym pozornie nie mam nic wspólnego.