Dlaczego wewnętrzny ból może wzmocnić związek

Każda epoka jest w jakiś sposób specyficzna, a dzisiejsza ma między innymi jedną silnie czytelną cechę. Jest nią chęć uniknięcia bólu. Albo porażki. Lub dyskomfortu. Albo stresu. Po prostu wszystkiego, co wytrąciłoby mnie z "flow". Od poczucia szczęścia. Od radości. Od zabawy. Od przyjemności.

"Ale chcę się dobrze bawić. Dobrze się bawić. Mam do tego prawo!" Często to słyszę, nie tylko na terapii, ale w pociągu, w autobusie, na ulicy. Od ludzi. I to nie tylko tych młodszych. Starsze pokolenia bardzo szybko podłapały tę falę. Ale powód jest inny. Pamiętasz scenę z filmu "Szkoła powszechna"? Sąsiadka rodziny Eda je grubo posmarowaną masłem kromkę chleba. Matka Eda pyta ją: "...możesz to wziąć?". Ona odpowiada: "Nie mogliśmy w czasie wojny, ale teraz możemy". Nie mogliśmy pod rządami komunistów i broń Boże nie dotykaj mojego szczęścia i komfortu! (Możesz dodać "pod rządami Havla, pod rządami Klausa"... Nie ma znaczenia, która epoka cię ukształtowała).

Żyjemy w czasach, które obiecują nam, ustami różnych guru, mówców motywacyjnych, a także psychologów i terapeutów, że jeśli zrobimy to i tamto, zaangażujemy się w to i tamto, zachowamy się w taki i taki sposób, będziemy szczęśliwi lub odniesiemy sukces i unikniemy zmartwień i trudności. Jest oczywiście wielu innych, którzy starają się zachęcić słuchaczy i czytelników do stąpania twardo po ziemi, że bez tego wysiłku i odrobiny tych kłopotów i bólu, to nie do końca zadziała, ale wydaje mi się, że jest ich niewielu. Pytanie brzmi, ile potrzeba, by było ich wystarczająco dużo. Ponieważ mózg czytelnika i słuchacza ma tendencję do przejmowania kontroli i zapamiętywania tego, czego chce i potrzebuje w danej chwili.

Uczyń mnie szczęśliwym

Najłatwiej nauczyć się unikania bólu w związkach. Dzieje się tak, ponieważ nasz partner bardzo łatwo wyzwala nasze własne motywy (i traumy), często bardzo głęboko ukryte. Przez większość czasu nie robi tego świadomie, czasami wystarczy spojrzenie, proste słowo. Nie ma to znaczenia, wciąż na to reagujemy - i nie mamy nad tym kontroli. My (odważniejsi z nas) możemy ostrzec drugą osobę, aby nie robiła tego czy tamtego, że to nas rani, ale to może nie wystarczyć.

Używamy go również w naszych relacjach, aby zapewnić satysfakcję. Najlepiej na stałe. Ma obowiązek nas uszczęśliwiać. Bezwarunkowo. Po to właśnie są związki, prawda? Ale potem to nie działa i czujemy ból. Gdzie jest "ostateczna" miłość, którą wszechświat powinien zapewnić, jeśli chcę tego dobrze? Co jeśli pojawi się strach? Złość? Co, jeśli nienawiść pojawi się w moim własnym dziecku, które nie jest wzorowe lub nie spełnia moich własnych wyobrażeń o tym, jak powinno wyglądać, uczyć się, zachowywać, bawić, uprawiać sport... Co, jeśli w mojej własnej głowie pojawi się myśl: "Zrujnowałeś mi życie, ty bachorze...?".

Możliwe, że zaczniemy unikać tych i innych negatywnych myśli i emocji. Być może poprzez ciągłe domaganie się, aby nasi bliscy nigdy nie krzyczeli. Aby zawsze sprzątali własne talerze. Mówienie mi, że mnie kochają przynajmniej raz w tygodniu. Nie rozmawiać o polityce. A zwłaszcza o zmianach klimatycznych. I Zemanie. Babiš. Trump. O uchodźcach. O pedałach. O transwestytach. O matkach karmiących piersią w miejscach publicznych. Menstruacji. O toksycznej męskości. Po prostu o tym nie mów! Nie przeszkadzaj mi! Nie przeszkadzaj mi! Chcę się dobrze bawić! To moje prawo!

Ale życie człowieka nie toczy się w społecznej próżni. Fakt, że stajemy się i pozostajemy ludźmi wynika z tego, że socjalizujemy się i pozwalamy się kształtować przez innych ludzi. Dyskutujemy z nimi. Rozmawiamy. Komunikujemy się. I dzielimy się. Sobą, swoimi myślami.

Wolałbym nic nie mówić

Spójrzmy prawdzie w oczy, wszyscy oczekujemy, że ktoś inny zabierze nasz ból i psychiczną nędzę. Zwłaszcza ktoś, kogo kochamy. A on lub ona kocha nas. Ale niestety, jakie może być zaskoczenie, gdy nawet po dwóch latach szczerej i pięknej miłości wewnętrzny ból nie ustępuje. I myśli zaczynają krążyć po mojej głowie, jak to możliwe, że kiedy tak bardzo kocham, czuję się nieszczęśliwa. Gdzie jest ta niekończąca się, nieśmiertelna miłość, którą obiecywały mi filmy, książki, piosenki o miłości. Że jeśli będę kochać, naprawdę mocno i mocno, to już nigdy nie poczuję bólu i strachu. Ale ja czuję!

Zaczynamy więc obwiniać siebie za to, jakimi ludźmi jesteśmy. Kim jestem, skoro nie potrafię być szczęśliwy z tym, co mam, a nawet nie potrafię uszczęśliwić drugiej osoby? Albo przyjmujemy bierno-agresywną postawę wobec naszego bólu i mówimy sobie: tak nauczyła mnie mama lub tata, tak po prostu jest, pogódź się z tym, takie jest życie. "My, kobiety, nie możemy nic z tym zrobić...". Tak, to kobiety, synu... Tak to już z nami jest... Jesteśmy małymi dżentelmenami...". I tak dalej.

Cokolwiek, pogodzenie się z rzeczami, na które nie mam wpływu, jest oczywiście skutecznym modelem. Chodzi o to, że możemy mieć pewną kontrolę nad naszymi emocjami (i tak, ludzie, którzy mają depresję, lęk lub zmagają się z chorobą psychiczną, są w innej sytuacji). Zdecydowanie jest to coś, czego można się nauczyć. Ale trzeba to ćwiczyć. I nie dzieje się to poprzez ostateczne znalezienie "tego jedynego lub właściwego". To ty masz być tą jedyną.

Uśmierzanie bólu jest błogością.

Co więc zrobić z bólem, jeśli spojrzymy mu w twarz? Nie zaszkodzi spojrzeć na to, co go u mnie wywołało. Czasem potrzebuję na to więcej czasu i więcej wysiłku na tych cholernych sesjach terapeutycznych, bo nie wszystko jestem w stanie świadomie rozpoznać, czasem kryje się to w podświadomych lub nawet nieświadomych strukturach mojego ja - a to wymaga czasu. I odwagi, ponieważ prawdopodobnie zabierze cię to na głębiny, w których będziesz musiał nauczyć się pływać.

Ale może to zająć tylko kilka sesji, kilka książek, kilka rozmów z przyjaciółmi, a ból ustąpi. Wszyscy wiemy, że uśmierzanie bólu jest jedną z największych przyjemności. Aby wiedzieć, czym w ogóle jest radość lub szczęście, muszę najpierw poznać drugą stronę spektrum, czyli strach i ból.

Powszechną odpowiedzią na radzenie sobie z bólem było kiedyś: spójrz na to pozytywnie. Ale obecnie nawet to jest rewidowane; mówienie sobie w chwili, gdy przytrafiają mi się nieprzyjemne rzeczy, że są one w rzeczywistości przyjemne, że mają mnie gdzieś przenieść, nie jest do końca właściwe. Naprawdę pozytywna psychologia polega na tym, by najpierw przyznać się przed samym sobą: tak, to nie jest miła rzecz, to całkiem gówniane. Następny krok kryje się w pytaniu: co zamierzam z tym zrobić?

Ponieważ nasz mózg, choć nie lubi dylematów, również nieustannie przewiduje, tj. tworzy możliwe przyszłości, do których się przygotowuje i przygotowuje. Walka ze strachem nie polega na unikaniu go lub udawaniu, że nie istnieje. Walka ze strachem polega na uświadomieniu sobie, że on istnieje i będzie istniał, jest naszą ewolucyjnie najstarszą emocją, ratuje nam życie w ciągłym, niekończącym się pytaniu: co z tym zrobisz? Odpowiedzią jest działanie, aktywność, rozwiązanie. I nie ma znaczenia, czy jest to film na YouTube, książka, rozmowa z mamą czy konsultacja z terapeutą.

Albo... otwarcie się przed partnerem. Umiejętność znalezienia w sobie odwagi, by przyznać, że mam słabość, głupią emocję, z którą nie wiem, jak sobie poradzić. I poprosić o pomoc. Może po prostu siadając przy kolacji i mówiąc wszystko. I zgodzić się na pytanie, co z tym zrobimy? Ty i ja. Bo od tego są partnerzy. Nie mogą zapewnić nam szczęścia. Ale mogą pomóc nam je osiągnąć. Może nie mówiąc lub nie robiąc pewnych rzeczy, albo mówiąc lub robiąc je inaczej. Albo przynajmniej się starają. I widzimy ten wysiłek. I jesteśmy za to wdzięczni.

Ważne jest, aby znaleźć odwagę, aby coś powiedzieć, pomimo strachu przed tym, jak to sprawi, że będziesz wyglądać i co pomyśli druga osoba. To wszystko ty. I oni powinni to zobaczyć. Nawet twoje słabości. Ponieważ w końcu prawdziwa miłość jest tworzona z ich powodu - nie dlatego, że ciągle wyglądasz jak maszyna szczęścia. Przedstawiając swoją maszynę partnerowi do przeglądu, a może nawet naprawy, stwarzasz sobie życiową szansę na posiadanie obok siebie kogoś, kto jest przynajmniej blisko prawdziwego ciebie.