To wspaniale, że o seksualności i wielu jej odcieniach mówi się coraz więcej. O ile dotyczy to ludzi w określonym wieku. I do określonego wieku. Poza tymi granicami temat wywołuje zażenowanie, wstyd, zaprzeczanie… Ze szkodą dla wszystkich.
Starość to jeden z niewielu pewników w życiu. Zestarzejemy się wszyscy. Wiemy o tym bardzo wcześnie, ale pomimo tego nie jesteśmy w stanie odpowiedzialnie stawić temu czoła. Może dlatego, że status seniora w społeczeństwie jest niski. Senior to słowo, które budzi negatywne emocje, w najlepszym przypadku politowanie. Senior to ktoś, kogo społeczeństwo nie potrzebuje. Bez pracy podjada kołacze, wpycha się w kolejce po koszyk czy po szczepionkę, zajmuje miejsce w poczekalniach gabinetów lekarskich, nie umie pracować z komputerem i ciągle na coś narzeka. Idealny senior to taki, który odpowiednio wcześnie umrze.
Takie stereotypowe wyobrażenie dodatkowo podsycane jest reklamą, która pokazuje seniora jako człowieka wiecznie potrzebującego. Stara się im sprzedać klej do protez dentystycznych, suplementy, witaminy czy pieluchy. Przed Bożym Narodzeniem portfolio poszerzone jest o mąkę i margarynę do pieczenia. A przecież seniorzy, tak jak zresztą całe społeczeństwo, ewoluują, a ich potrzeby się zmieniają. Nie są masą maniaków czyhających na przeceny w supermarkecie, mają swoje życie, indywidualne problemy i marzenia. Dokładnie tak samo jak my wszyscy.
Nierzadko seniorzy uczęszczają na kurs komputerowy dla emerytów głównie po to, by przeglądać strony erotyczne.
Istotną zmianą w życiu seniorów jest umiejętność obsługi komputera. Przynosi im wolność i oferuje spełnienie ich pragnień, nawet tych najbardziej skrytych. Nierzadko seniorzy (mężczyźni) uczęszczają na kurs komputerowy dla emerytów głównie po to, by przeglądać strony erotyczne. Niektórzy nawet nie robią z tego tajemnicy i już na pierwszej lekcji proszą instruktora, aby pokazał im, gdzie można znaleźć porno.
Seks, o którym się nie mówi
Rodzice Davida (75 i 73) zabrali synowi klucz do swojego mieszkania po tym, kiedy raz odwiedził ich bez zapowiedzi. W południe wszedł do zaciemnionego zasłonami mieszkania i zastał rodziców ubranych w seksowną bieliznę pomiędzy rozstawionymi po pokoju lustrami. Był w szoku. Był wcześniej przekonany, że „tych rzeczy” już dawno nie robią. Kiedy porównał to ze swoim dość skromnym małżeńskim życiem seksualnym, poczuł się jeszcze bardziej niezręcznie.
Jedno z nielicznych czeskich badań zajmujących się seksualnością seniorów (o polskich badaniach piszemy w ramce obok) to praca magisterska Eliški Steklíkovej z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola. Badanie przeprowadzono wśród 431 osób powyżej 60 r.ż, z których 115 osób miało ponad siedemdziesiąt lat. Okazało się, że ponad dwie trzecie seniorów w związku partnerskim prowadzi życie seksualne. Najczęściej wybieraną praktyką był klasyczny stosunek waginalny. O seksie z nieznajomym czy nieznajomą marzy czasem 60% mężczyzn i 30% kobiet, 3% mężczyzn stwierdziło, że o stosunku seksualnym z nieznajomym/nieznajomą marzy niemal każdego dnia.
Seksualność polskich seniorów
Z badania przeprowadzonego w 2018 r. przez Rafała Gerymskiego i Katarzynę Skałacką wśród 83 studentów i studentek Uniwersytetu trzeciego wieku w wieku od 61 do 81 r.ż. wynika, że 68% kobiet i 70% zadeklarowało, że są aktywne seksualnie. „Na podstawie przedstawionych wyników nie zaobserwowano związku pomiędzy wiekiem a satysfakcją seksualną osób starszych, analizy wykazały brak różnic międzypłciowych wśród badanych zmiennych” - piszą autorzy badania.
Porno w każdym wieku
Aktywni seniorzy tworzą swoją własną bańkę społeczną, której młodsze osoby w ogóle nie znają. Ja mogłam ją choć trochę poznać dzięki mojej, o generację starszej, koleżance. Helena (76) poprosiła, żebym wykasowała z jej komputera historię przeglądarki. Nie chciała, żeby jej syn (50) dowiedział się, na jakie strony wchodzi. Między przepisami na ciasta, poradami ogrodniczymi i kotkami przeważało bowiem porno. Żadna lekka erotyka. Porno, w którym młodzi napakowani mężczyźni uprawiają seks z młodymi pięknymi dziewczynami. Helena była kiedyś równie młoda i piękna, zresztą myśli o sobie w ten sposób do dzisiaj. Nie chodzi o odbicie w lustrze - nie jest przecież ślepa. Jest jednak młoda duchem. Więc wieczorami sprawdza portale randkowe, na których wymienia z mężczyznami zdjęcia erotyczne. Co jakiś czas blefują i pomagają sobie photoshopem czy bankiem zdjęć, ale to normalne. Wszyscy trochę udajemy.
Pogotowie zabrało ojca Karoliny (70) po tym, kiedy źle się poczuł po zażyciu viagry. Najpewniej nigdy by się o tym nie dowiedziała, gdyby wydarzyło się to w domu, a nie w pokoju hotelowym, do którego pojechali rodzice na weekend. Odwiedzała potem tatę w szpitalu po drugiej stronie kraju.
Przemysł porno dla seniorów w ostatniej dekadzie stał się intratnym biznesem. Opiera się to na badaniach, według których starsi widzowie chcą oglądać na ekranie osoby w swoim wieku. Filmy z japońskimi mężczyznami w wieku 60 i 70 lat są hitem, a niektórzy aktorzy porno stali się nawet szanowanymi celebrytami. Pornografia może mieć pozytywny wpływ na życie seksualne seniorów w ogóle. Dla żyjących samodzielnie kobiet i mężczyzn, którzy przez całe życie byli aktywni seksualnie, porno jest teraz często jedynym sposobem na osiągnięcie orgazmu.
Niektóre duńskie i kanadyjskie domy spokojnej starości zaczęły nawet oferować seniorom filmy pornograficzne. Oprócz profesjonalnych produkcji, popularną kategorią są amatorskie filmiki starszych par filmujących się w domu (szukaj: home video, amateur, old couple, mature, etc.). Przodują w nich przede wszystkim Niemcy, którzy najwyraźniej są na bieżąco z pornogfraią od czasów legendarnych skórzanych spodni. Podczas przygotowania tego tekstu, zaintrygowała mnie niemiecka para, która również nagrała co się działo przed i po stosunku. Po seksie ponownie ubrali się przed kamerą i zrobili listę zakupów. Może po prostu zapomnieli wyłączyć kamerę. Prawdziwe domowe wideo. Ta różnorodność jest wspaniała.
Jan (50) zaczął chodzić na kurs masażu tantrycznego. W jego grupie była starsza Ewa (74). Brała udział w kursie, bo chciała rozkręcić własną działalność i oferować masaże seniorom. Kursanci uczą się masaży na sobie wzajemnie. Kiedy Jan masował Ewę, miał podobno poczucie, jakby doprowadzał do orgazmu własną matkę.
Seniorskie portale randkowe są przeznaczone wyłącznie dla osób starszych. Kiedy zapytałam Heleny dlaczego tak jest, dowiedziałam się, że na typowym portalu randkowym jej grupą wiekową interesują się przede wszystkim „zboczeńcy”. Jeśli ktoś szuka po prostu szybkiego seksu, korzysta z Tindera. Większość seniorów marzy jednak o więzi, która związana jest w dużej mierze z podobnym wiekiem. Przeżyli takie same momenty w historii, pamiętają tych samych aktorów i polityków, choć czasem nie mogą sobie przypomnieć, jak się nazywali. A tego rodzaju poczucie przynależności, w czasie kiedy ich rówieśnicy umierają, jest na wagę złota. Nawet wspólne wspominanie pomaga tworzyć więź, której nie są w stanie nawiązać z młodszymi. Piszą, czatują, telefonują, rozmawiają na Skypie, spotykają się.
Intymność to nie tylko stosunek seksualny, szczególnie jeśli mówimy o relacji seniorów. Najczęściej osobom starszym brakuje zwyczajnego dotyku. Jeśli ktoś ich dotyka, robi to często z obowiązku, oni jednak potrzebują kontaktu fizycznego. Cierpią na deprywację emocjonalną, chcą, aby ktoś odnosił się do nich serdecznie. Dotyk jest dla nich bodźcem fizycznym i psychicznym, ale ta intymność często znika z ich życia. I nie chodzi tylko o tych, którzy żyją jako single.
Radka i Martin zakwaterowali się z małym dzieckiem na Rugii w małym hotelu pełnym niemieckich emerytów - nigdzie indziej nie było już wolnych miejsc. W nocy nie mogli spać, bo budziły ich specyficzne dźwięki z pokoju obok. Rano wyszła z niego czwórka szeroko uśmiechających się Niemców, którzy skierowali się prosto na śniadanie.
Według Lucii Šídovej, współzałożycielki firmy Freya, która m.in. pomaga seniorom i seniorkom w ich doświadczeniu seksualności, temat erotyki jest ważny przez całe życie. Pragnienia nie znikają na starość, zmieniają się tylko potrzeby i możliwości. Ludzie ciągle potrzebują bliskości, relacji, dotyku, seksu. Problemem w tym wieku mogą być problemy zdrowotne, brakujący partner czy problemy z poznawaniem nowych ludzi.
Życie seksualne i erotyczne seniorów jest niedocenianie, pomimo tego, że często bywa barwniejsze niż u ludzi w średnim wieku zajmujących się karierą. Mają więcej czasu, mają swoje mieszkanie i nie boją się ciąży. Nie unikają też eksperymentów. Zgodnie z danymi sexshopu Różowy Słoń osoby powyżej 60 r.ż. to jedna trzecia klientów. Starsi mężczyźni najbardziej interesują się pompami ciśnieniowymi, przypinanymi penisami, tabletkami na erekcję czy pierścieniami na penisa. U kobiet popularne są przede wszystkim wibratory, kulki gejszy czy ciężarki dopochwowe.
Pomimo tego intymność osób starszych to ogromne tabu. Mam nadzieję, że niedługo w reklamie pojawi się para seniorów, a zamiast maści na stawy będa miec w ręce lubrykant. A ja dożyję się tego jako aktywna seniorka.
Olga pojechała ze swoją mamą do domu opieki w odwiedziny do babci (82). Na miejscu okazało się, że owdowiała przed laty babcia sprowadziła do swojej kawalerki Zdeńka (85), którego poznała w domu opieki. Dyrektorka powiedziała, że bynajmniej nie jest to wyjątek. Mężczyzn jest niedobór, więc babcia od razu zamieszkała ze Zdeńkiem, żeby przypadkiem nie uwiodła mu go inna seniorka. Olga uważa, że to wstyd i temat ten jest w jej rodzinie wielkim tabu.
Nikt nie wie, jakie będziemy mieć na starość priorytety. Dlatego czasem nie rozumiemy własnych rodziców czy dziadków, którzy nagle zaczynają zachowywać się inaczej, niż wcześniej. Jednak kwitnące życie seniorów daje nam także nadzieję, że starość nie musi oznaczać biedy i chorób. Dobrze jest o tym myśleć wcześniej i dbać o ciało, duszę, zdrowie i finanse tak, żebyśmy na starość mogli korzystać w pełni z życia, wolności, seksu. No to do zobaczenia na portalu randkowym!
Wszystkie artykuły autorki/autora