Przedsiębiorczość społeczna: zarabiaj pieniądze, sprawiając, by innym żyło się lepiej

Czy słuszne jest czerpanie zysków z działań, które przynoszą korzyści społeczeństwu lub środowisku? A może powinniśmy czuć się dobrze tylko wtedy, gdy robimy dobre uczynki? Niewiele osób może sobie pozwolić na działanie bez dochodu, a ostatecznym celem biznesu może być rzeczywiście lepszy świat. Przedsiębiorczość społeczna umożliwia czynienie dobra jako źródło utrzymania.

Wstyd się przyznać, ale każdy potrzebuje pieniędzy. Robienie czegoś "tylko po to, by czuć się dobrze" jest niestety nie do utrzymania na dłuższą metę. Jeśli chcesz dać coś z siebie innym, musisz najpierw zaspokoić swoje potrzeby - miejsce do spania, coś do jedzenia i nie martwić się o to, jak uda ci się zapłacić rachunki w przyszłym miesiącu. Aktywiści społeczni i działacze na rzecz środowiska często są wypaleni właśnie dlatego, że ich niewątpliwie korzystna praca nie pokrywa ich potrzeb finansowych. Mogą być wykwalifikowani i poświęcać większość swojego czasu na sprawy sercowe, ale wciąż muszą zarabiać pieniądze na jedzenie i rachunki.

Na szczęście istnieje rozwiązanie problemu braku pieniędzy w dziedzinie ekologii i pomocy społeczeństwu, a jest nim przedsiębiorczość społeczna. Przedsiębiorczość społeczna często zaczyna się jako działalność jednego entuzjasty lub małej grupy ludzi, którzy widzą problem w społeczeństwie i chcą pomóc go rozwiązać. Rzeczywiście, przedsiębiorczość od dawna jest czymś więcej niż tylko zarabianiem jak największej ilości pieniędzy dla siebie, coraz częściej bierze się pod uwagę wpływ, jaki biznes ma na nasze społeczeństwa i środowisko.

Biznes z różnicami

Chociaż można znaleźć wiele definicji przedsiębiorczości społecznej, autorzy zgadzają się co do podstawowych parametrów: w przedsiębiorczości dąży się do społecznie korzystnego celu. Może to być włączenie osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynek pracy, zapewnienie zatrudnienia na obszarach wykluczonych lub ochrona przyrody. Celem jest zawsze coś, co przynosi korzyści społeczeństwu.

Chociaż przedsiębiorstwa społeczne mają "większe dobro" jako swój główny cel, nadal muszą być rentownymi firmami, które mogą zarabiać na życie. Dlatego muszą mieć działający biznesplan, znać swoje cele, a także rozumieć politykę cenową, aby firma działała w czerni. Tym, co odróżnia biznes społeczny od zwykłego biznesu, jest praca z zyskiem. Przedsiębiorstwa społeczne nie polegają na tym, że właściciele lub udziałowcy firmy zgarniają jak najwięcej, ale większość zysku jest reinwestowana w rozwój firmy, w opiekę nad pracownikami i w dążenie do społecznie korzystnych celów.

Ważny jest również aspekt środowiskowy. Nawet jeśli firma dąży na przykład do poprawy zatrudnienia w wykluczonym regionie, musi również pomyśleć o właściwym wykorzystaniu lokalnych zasobów, aby nie zaszkodzić jednemu obszarowi kosztem innego. Często kładzie się również nacisk na pozytywny wpływ lokalny. Przedsiębiorstwa społeczne są zwykle bardzo ważnymi podmiotami w miejscach, w których działają. Na przykład są zaangażowane w lokalne inicjatywy, zatrudniają głównie ludzi z regionu i wykorzystują zasoby wytwarzane przez inne lokalne firmy.

Przedsiębiorczość społeczna to działalność biznesowa przynosząca obopólne korzyści. I z pewnością nie chodzi o czerpanie korzyści z czyjegoś nieszczęścia. Wręcz przeciwnie. Przedsiębiorczość społeczna jest atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnego biznesu. Przyciąga również wiele kobiet, które interesują się stanem świata i chcą pomagać innym poprzez swoją działalność.

Czy reklama może pomóc?

Istnieje wiele udanych przykładów przedsiębiorstw społecznych w Czechach, które są również samowystarczalne ekonomicznie. Przykłady te są dobrym sposobem, aby zobaczyć, jak różnorodna może być przedsiębiorczość społeczna.

Green Cat, prowadzone przez Juditę Nechvátalovą, jest interesującym przedsiębiorstwem społecznym, które zostało stworzone w celu finansowania pracy TEREZA. Ta ostatnia koncentruje się na edukacji młodych ludzi, głównie w kwestiach środowiskowych. Ponieważ edukacja jest dość wymagająca finansowo i nie może się sama opłacać, rozwiązaniem było założenie spółki stowarzyszonej. W ten sposób powstała ekologiczna agencja reklamowa Green Cat, która dzięki swoim zarobkom wspiera finansowo działania tej właśnie organizacji edukacyjnej.

Podobnie jak cała organizacja, agencja reklamowa ma ekologiczne podstawy. Oferuje "rosnący" papier, karmniki dla ptaków, a swoje działania reklamowe skupia na tych klientach, którzy są zgodni z jej postawami. Green Cat działa od prawie siedmiu lat i dobrze radzi sobie również pod względem ekonomicznym.

Pieluchy dla lepszego świata

Bamboolik z założycielką Zuzaną Hlouškovą to firma, która koncentruje się na produkcji ekologicznych pieluszek dla dzieci. W czym pomagają firmie? Nie tylko koncentrują się na redukcji odpadów, ponieważ ich pieluchy są wielokrotnego użytku, ale także kładą nacisk na naturalne składniki i głównie lokalnych dostawców używanych materiałów.

Ważną częścią ich działalności jest lokalna produkcja pieluch w Czechach, nie tylko w kilku zakładach pracy chronionej, ale teraz w ich własnej szwalni, co pozwala im pracować w elastycznych godzinach i w niepełnym wymiarze godzin, co zaspokaja potrzeby matek z małymi dziećmi lub samotnych matek i jest nadal zaniedbywane w wielu firmach produkcyjnych. Firma jest samowystarczalna ekonomicznie i eksportuje pieluchy do kilku krajów europejskich.

Ceramika, która budzi do życia

To przedsiębiorstwo społeczne ma nieco inny cel - było nim odnowienie opuszczonego miejsca. Maříž Ceramics działa na granicy czeskiej i austriackiej i została założona w opuszczonej wiosce Maříž, która przez ponad trzydzieści lat była niedostępna, ponieważ znajdowała się zbyt blisko granicy austriackiej. W latach 90. było to niemal zapomniane miejsce i to właśnie warsztaty ceramiczne w dużej mierze ożywiły okolicę. Obecnie, oprócz sprzedaży oryginalnej ceramiki, Ceramika Maříž oferuje również zakwaterowanie i przekąski. Zapewniają pracę w opuszczonym obszarze przygranicznym, a tym samym przyczyniają się do przywrócenia dawno zapomnianego miejsca. Firma jest obecnie prowadzona przez Markétę Trubáčkovą, żonę zmarłego założyciela Ceramica Maříž.

Wiem, jak trudno jest czasem znaleźć sojuszników, którzy mają ten sam cel. Na szczęście istnieje projekt w dziedzinie przedsiębiorczości społecznej, który łączy te firmy. Jest to Decent Company Project, którego współzałożycielem jest Tomas Hajzler, od dawna zwracający uwagę na nieuczciwe praktyki dużych korporacji i przedsiębiorstw. Slušná firma (Przyzwoita Firma) zrzesza społecznie odpowiedzialne firmy, które dbają o coś więcej niż tylko zysk i oferuje im możliwości zaangażowania się w społeczność, uzyskania szerszej ekspozycji dla swojej firmy i uczestniczenia w regularnych spotkaniach.

Wsparcie jest również oferowane przez różne programy akceleracyjne, aby pomóc w uruchomieniu przedsiębiorczości społecznej. Akcelerator Climate Challenge organizowany przez Impact Hub jest przeznaczony dla przedsiębiorców w dziedzinie pozytywnego wpływu na klimat, gdzie uczestnicy otrzymują mentora, który pomaga im rozpocząć działalność, mają możliwość konsultacji z ekspertami i zdobycia cennego know-how podczas szeregu warsztatów tematycznych.

Chociaż przedsiębiorstwa społeczne są atutem dla społeczeństwa, niestety nie otrzymują one znaczącego wsparcia ze strony państwa. Widać to również w obecnej pandemii, gdzie aparat państwowy często rzuca kije pod nogi małym i średnim przedsiębiorstwom. Przykładem smutnego traktowania przedsiębiorstw społecznych przez państwo jest firma ceramiczna Maříž, która niestety musi zwrócić kwotę z wiosennego programu antywirusowego, ponieważ spóźniła się o jeden dzień z opłaceniem ubezpieczenia społecznego. Wynika to z faktu, że priorytetowo traktowała płatności na rzecz dostawców, z których wielu było również małymi przedsiębiorstwami społecznymi, które były zależne od tego dochodu. Ostatecznie Ceramika Maříž zapłaciła ubezpieczenie społeczne w ostatnim dniu, w którym było ono należne. Płatność została jednak zaksięgowana dopiero dzień później, a zatem w oczach urzędu nie spełniała warunków programu. Muszą więc zwrócić 80 000 koron. To smutny przykład tego, jak działa system.

Każdy może pomóc

Jednak drobni przedsiębiorcy i handlowcy mogą również pomóc zmienić świat na lepsze, niekoniecznie zakładając przedsiębiorstwo społeczne. Istnieje wiele przykładów przedsiębiorców w Czechach i za granicą, którzy przekazują część zysków ze swojej działalności na cele charytatywne. Osobiście również tak to sobie ustawiłem, przekazując 5% zysków ze sprzedaży mojej książki o bezodpadowych gospodarstwach domowych i mojego e-booka o zielonym inwestowaniu organizacjom non-profit. Na przykład Organikk, ekologiczny sklep internetowy, wysyła 5% z każdego zamówienia do Justice for Nature. Istnieje wiele przykładów na to, jak firma może zająć stanowisko w sprawie odpowiedzialności społecznej. Liczy się każda pomoc i znaczące działanie organizacji.

Jeśli chcesz poświęcić całe swoje życie zawodowe znaczącej i pożytecznej pracy, przedsiębiorstwa społeczne mogą być świetną alternatywą dla tradycyjnego biznesu. Zarabianie pieniędzy i pomaganie innym nie musi być sprzeczne; wręcz przeciwnie, czynienie dobra może stać się celem biznesu. A zarobione pieniądze mogą również pomóc w znaczący sposób. Trzeba tylko pamiętać, że biznes społeczny to wciąż biznes. I jako taki nie może obejść się bez działającego modelu biznesowego. Pasja i chęć pomagania ludziom to tylko jedna część równania. Bez dokładnej oceny rynku, planu finansowego i marketingowego, równanie biznesu społecznego prawdopodobnie nie przyniesie pozytywnych rezultatów.