Kobiety płacą wysoką cenę za macierzyństwo, mówi socjolog Radka Dudová w Voice of Heroine

Jaka jest socjologia tego, jak faktycznie żyją samotne matki i jakie jest znaczenie umowy społecznej, która zasadniczo przestała obowiązywać wraz z zamknięciem szkół i przedszkoli? Socjolog Radka Dudová bada rodziny i opiekę w kontekście. Jej zdaniem niekorzystna sytuacja kobiet w pracy i długi urlop rodzicielski mają mocne korzenie w przeszłości.

Profesor nadzwyczajny Radka Dudová bada sytuację samotnych matek od 2005 roku i przeprowadziła kilka szeroko zakrojonych badań. "Ich sytuacja nigdzie się nie zmienia", mówi. "W porównaniu z populacją ogólną, samotne matki są w gorszej sytuacji we wszystkich możliwych wskaźnikach", mówi socjolog. "Często pracują na mniej wykwalifikowanych stanowiskach. Boją się wziąć na siebie odpowiedzialność. Boją się, że będą niezastąpione" - wykazały badania. Instytut socjologiczny koncentruje się nie tylko na samotnych matkach, ale także na temacie opieki, a teraz na tym, jak obecna pandemia wpływa na matki i rodziny.

"Nie jest dobrze skupiać się tylko na tych, którzy są w najgorszej sytuacji. Mamy masę ludzi z klasy średniej, którzy uniknęli uwagi" - podkreśla. "Ale pandemia ma ogromny wpływ również na nich. Będą musieli zrezygnować ze swojego stylu życia, co również jest dla nich druzgocące" - mówi Radka Dudová.

Dostrzega ogromny ciężar, jaki spoczywa na matkach. "Połączenie pracy i opieki jest wymagające nawet w normalnym stanie, a teraz nałożono na nie jeszcze więcej. Są ignorowane przez aktorów politycznych i ogólnie w przestrzeni publicznej" - wspomina. Opieka, jak mówi, jest nadal postrzegana jako kwestia kobieca. "Co więcej, to, co jest postrzegane jako kobiece, ma mniejszą wartość. Ma niższą wartość społeczną i płacową. Jest to związane z faktem, że opieka jest postrzegana jako coś naturalnego dla kobiet - opieka nad dziećmi w żłobku nie wymaga specjalnych kwalifikacji, każda kobieta wie, jak to robić i jest to jej instynkt. Nie trzeba więc za to tak dużo płacić" - mówi z przekąsem.

Kara za rodzicielstwo

Długi urlop rodzicielski również przyczynia się do nierówności. "Mamy 50% kobiet z trzyletnimi dziećmi, które są bezrobotne. To trwa przez długi czas. Wyrównuje się dopiero, gdy dzieci mają piętnaście lat i więcej" - mówi socjolog. "Macierzyństwo ma duży negatywny wpływ na kobiety w naszym kraju", podkreśla Radka Dudová, dodając, że jej zdaniem sytuacja matek i rodzin pogorszy się w wyniku pandemii. "Wynika to z faktu, że od kobiet oczekuje się, że będą gorszymi pracownikami, ponieważ mają dzieci i muszą się nimi opiekować. Do tego dochodzi opieka długoterminowa. Będą one jeszcze bardziej postrzegane jako niewiarygodni pracownicy" - mówi Radka Dudová.

Skrócenie urlopu rodzicielskiego lub umożliwienie drugiemu rodzicowi wzięcia jego części lub rezygnacji z niego to rozwiązania, które mogą pomóc, ale są bardzo nieprzyjemne politycznie. "Dziś możesz wybrać bycie w domu tylko przez rok, ale jeśli potem nie masz nic wspólnego z dzieckiem, jest to bezużyteczne. Brakuje spójnego systemu, który umożliwiałby wybór każdemu. Aby ten wybór był prawdziwy i wolny" - podkreśla.

W podcaście Voice of Heroine Radka Dudová wyjaśnia również, co oznacza niepisana umowa społeczna i dlaczego te komentarze, które mówią rodzicom, że jeśli mają dzieci, powinni sami się nimi zająć, a nie oczekiwać, że ktoś zrobi to za nich, są fałszywe.

Voice of Heroine jest również dostępna na wszystkich popularnych platformach.