Kiedy kolejna pusta puszka po piwie uderza w drzwi pokoju, wciska się głębiej w fotel. Chwilę później kolejna rozbija się o szybę. Zbliżają się ciężkie kroki, klamka porusza się trochę niezdarnie przez chwilę, ale w końcu drzwi otwierają się tak, że odbijają się od ściany po drugiej stronie z hukiem. Nie da się wczołgać głębiej na krzesło. "Gdzie to jest? Dawaj pieniądze! Mówiłem ci już dwa razy i nie zamierzam mówić po raz trzeci, staruszku!"
Większość z nas myśli o przemocy domowej jako o agresywnym mężczyźnie znęcającym się nad swoją żoną w średnim wieku, z których oboje są gorzej wykształceni i pochodzą ze słabszej klasy społecznej. Jest to jednak niebezpieczne uproszczenie i jeden z klasycznych mitów na temat przemocy domowej. W rzeczywistości dotyka ona absolutnie wszystkich, kobiety i mężczyzn, w każdym wieku, różnych zawodów, różnych inteligencji i różnych grup społecznych. Przemoc jest stosowana wobec wielu osób.
Z wielu powodów jedną z grup najbardziej narażonych na przemoc domową są osoby starsze. Musimy zdać sobie sprawę, że o ile wyrwanie się z przemocowego związku jest problemem dla osób w wieku produkcyjnym, o tyle dla osób starszych jest to znacznie trudniejsze, a często praktycznie niemożliwe.
Pozwólmy im wrócić do domu
Historia mojego klienta - nazwijmy go Paul - zaczyna się bardzo zwyczajnie. Wdowiec, ze względu na wysoki czynsz i koszty utrzymania, zgodził się, aby jego syn wprowadził się do niego po rozwodzie. W rzeczywistości sam zaproponował "powrót do domu", ponieważ obaj mogliby lepiej zarządzać małym domem, a syn mógłby zająć się ogrodem, czego pan Paul nie mógł zrobić sam.
Jeśli nikt o tym nie wie
Według badań około 3-5% wszystkich ofiar przemocy domowej to seniorzy. Oczywiste jest jednak, że rzeczywista liczba będzie znacznie wyższa, ponieważ ten rodzaj przemocy domowej ma ekstremalny wskaźnik latencji, tj. bardzo niski wskaźnik zgłaszania na policję. Seniorzy są wykorzystywani nie tylko przez swoich partnerów, ale przede wszystkim przez własne potomstwo. Sytuacja jest najgorsza dla seniorów, którzy są całkowicie zależni od opieki agresora. Są wtedy całkowicie zależni od agresora i bardzo często nawet nie zdają sobie sprawy z tego, jak zła jest ich sytuacja, ponieważ postrzegają siebie jako ciężar dla osoby opiekującej się nimi.
Rzeczywistość okazała się jednak zupełnie inna. Współżycie z moim synem było znośne przez pierwsze sześć miesięcy, ale potem mój syn popadł w alkoholizm. Został zwolniony z pracy. Nie miał pieniędzy i nic nie płacił ojcu. Pan Paweł oszczędzał na jedzeniu, ale syn zawsze zjadał wszystko. Nie tylko nie dokładał się do kosztów utrzymania, ale też niczego nie kupował, zużywał cały papier toaletowy i przybory toaletowe, nigdy sam nie mył naczyń ani toalety.
W końcu zaczął okradać ojca z reszty jego emerytury. Nie potajemnie, ale pod groźbami, przekleństwami. Jeśli pan Paul nie chciał oddać mu emerytury, zabierał mu laskę i zamykał go w domu na wiele dni. Sytuacja zaogniła się, gdy pijany syn kopnął ojca. Pan Paul został uratowany przez sąsiadkę, która uznała za dziwne, że nie widziała staruszka w swoim ogrodzie od kilku dni i wysłała do jego domu policję i straż pożarną.
Niepokój, poczucie winy, wstyd
Sytuacja pana Pavla nie jest niestety niczym niezwykłym. Osoby starsze są bardzo często wykorzystywane przez swoich partnerów, dzieci i wnuki, nie tylko fizycznie i psychicznie, poważnie zaniedbywane przez osoby, od których opieki są zależne, ale przede wszystkim bardzo często są wykorzystywane finansowo. Nierzadko dochodzi również do napaści seksualnych i nadużyć ze strony agresora.
Jak senior może znaleźć się w sytuacji osoby maltretowanej? Typowym powodem jest utrata sił fizycznych i psychicznych, co sprawia, że starszej ofierze bardzo trudno jest stawić czoła sytuacji i spróbować znaleźć rozwiązanie. Psychika osób starszych zmienia się stopniowo, nie tylko z powodu przemocy domowej. Powszechne jest poczucie winy, strach, trudności w zrozumieniu otaczającego przyspieszonego świata i technologii, strach przed zmianami w życiu, zwiększona nieufność i niepokój, niestabilność emocjonalna, wysoki poziom sugestywności, zmiany pamięci i tak dalej.
Wszystkie artykuły autorki/autora