Najpierw mama, potem astronauta? Away balansuje na granicy sci-fi i dramatu obyczajowego

Serial Netflixa "Away" jest drugim w krótkim czasie dziełem audiowizualnym, które tematyzuje doświadczenie macierzyństwa, próbując pogodzić je z tak ambitnym krokiem w karierze, jak pierwsza w historii podróż na Marsa.

Podczas gdy Eva Green wyróżniała się w podobnym tematycznie filmie Proxima, inna gwiazda - Hilary Swank - wcieliła się w rolę astronautki w filmie Away. Wciela się ona w kapitana pięcioosobowego zespołu, który podróżuje z Ziemi na czerwoną planetę statkiem kosmicznym Atlas, z międzylądowaniem na Księżycu. Akcja serialu rozgrywa się w alternatywnej teraźniejszości, w której ludzkość pokonała przeszkody technologiczne i lot na Marsa jest możliwy, ale jednocześnie Ziemia jest tą samą planetą, jaką znamy obecnie. Serial porusza również bardzo ważne kwestie dotyczące tego, jakie byłyby konsekwencje, gdybyśmy byli w stanie skolonizować inną planetę. Czy możemy próbować podboju kosmosu w czasach, gdy jest coraz bardziej jasne, że zniszczyliśmy nasz własny? Czy nie powinniśmy raczej skupić się na zrównoważonym rozwoju życia na Ziemi?

Chociaż możemy sobie wyobrazić większość wątków, serialowi udaje się wywołać i utrzymać napięcie. Kapitan Emma Green odchodzi w momencie, gdy jej mąż doznaje udaru mózgu, który pozostawia ją na wózku inwalidzkim, a jej córka zakochuje się po raz pierwszy. Każdy z dziesięciu odcinków zawiera więc poważny problem na Ziemi i w kosmosie. Załoga, złożona z przedstawicieli światowych supermocarstw - USA, Rosji i Chin - oraz lekarza z Indii i biologa z Ghany, boryka się nie tylko z problemami technicznymi, ale także z tarciami politycznymi i osobistymi dotyczącymi wartości życiowych, patriotyzmu, wiary, orientacji seksualnej i emocjonalnej oraz zaufania do siebie nawzajem.

Nieco komiczny jest "spisek" Rosji i Chin przeciwko USA, w którym Emma musi bronić swoich zdolności do kierowania zespołem przed skrupulatnym chemikiem Lu Wangiem i obrażonym inżynierem Mishą Popovem, który jest najbardziej doświadczonym astronautą na pokładzie i dlatego uważa, że powinien być kapitanem. Tymczasem na Ziemi mąż Emmy, Matt, wraca do zdrowia i próbuje rozwiązać różne problemy techniczne statku, podczas gdy ich córka Alexis zmaga się ze strachem, że może stracić matkę, perspektywą trzyletniej rozłąki i normalnymi zmartwieniami nastolatki.

Rodzina jako najważniejsza wartość

Away nie jest science fiction w prawdziwym tego słowa znaczeniu; skupiono się tutaj na relacjach międzyludzkich i dylematach, jakie stwarza izolacja i separacja. Wszechobecne i bardzo emocjonalne wyniesienie rodziny, a zwłaszcza rodzicielstwa, jako najważniejszej wartości w życiu. To przede wszystkim dylemat kapitan Emmy. Kilkukrotnie chce wrócić tylko dlatego, że "potrzebuje" jej mąż lub córka. Oboje jednak ostatecznie przekonują ją do pozostania. Rodziną zajmuje się także biolog pochodzący ze skolonizowanej Afryki, skąd został zabrany do Anglii przez adoptowaną żydowską matkę. Wiąże on swoje nadzieje z możliwością "odtworzenia" Marsa, który według niego był kiedyś wielkim ogrodem.

Nawet druga kobieta na pokładzie nie chce za wszelką cenę rozbijać rodziny. W trakcie przygotowań do misji kosmicznej zakochała się w koledze z pracy. Chociaż ich miłość jest platoniczna, wiele znaczy dla Lu. Ponieważ jest pod ścisłą obserwacją Komunistycznej Partii Chin, ujawni się w kosmosie tylko niechętnie. Po tym, jak na Ziemi dochodzi do wybuchu, musi zmierzyć się z opiniami innych członków załogi, a przede wszystkim z konserwatywnym rosyjskim kolegą. Każdy z pięciu członków załogi wnosi na pokład statku kosmicznego traumę i problemy rodzinne.

Niezależnie od tego, jak daleko jesteśmy od Ziemi, tradycyjne i konserwatywne wzorce relacji społecznych wciąż trzymają nas w napięciu. Nie chodzi o to, że rodzina nie jest ważną wartością. Ale z serialu dowiadujemy się, że znaczy ona więcej niż cokolwiek innego - dla niej warto poświęcić karierę, życiowe marzenia, zadania, nad którymi pracuje się latami. Nawet jeśli trzy lata to długo, to wciąż tylko trzy lata. W sytuacji, gdy dziecko ma drugiego rodzica, plus "matkę zastępczą" w postaci opłacanej pracownicy NASA, sytuacja nie wydaje się aż tak dramatyczna. Co więcej, budzi wątpliwości, czy bohaterowie - absolwenci wyjątkowo wymagającego szkolenia misyjnego - ulegliby w ten sposób swoim emocjom.

Mars jako nowy adres starych narodów

Serialowi można wybaczyć wizualne klisze. Sposób, w jaki Emma wyobraża sobie przebywanie na statku z Mattem, czy deszcz, który spada na nią, gdy słucha nagrania jego dźwięku. To, co jest jednak bardzo udane, to casting. Nikt nie jest bardziej amerykański niż Emma, Matt i rodzina Alexis, Misha Popov jest dokładnie takim rosyjskim weteranem kosmicznym i zrzędą, jakiego można sobie wyobrazić, Lu jest zdyscyplinowany z wiecznie surową twarzą, a Ram nie mógłby być bardziej hinduski, a Kwesi bardziej afrykański. Trudno stwierdzić, czy te typy są tak charakterystyczne właśnie po to, abyśmy jeszcze bardziej uwierzyli w ich symboliczne pojednanie supermocarstw i innych krajów, czy też mamy pamiętać o różnicach, które pojawiają się w ich charakterach w miarę rozwoju fabuły.

Ostatecznie najciekawszą rzeczą w serialu jest możliwość wyobrażenia sobie, jak by to było, gdyby ludzkość była tylko trochę lepsza dzięki technologicznym możliwościom eksploracji kosmosu i jak to jest być pierwszym, który gdzieś poleci. Jakie uczucia mogą towarzyszyć w podróży przez nieznane z niegwarantowanymi rezultatami i jak fascynujące mogą być spacery kosmiczne, w których coś tak banalnego, jak to, co robiliśmy jako dzieci na pile łańcuchowej - chwytanie drugiej osoby za rękę na czas, zabezpieczanie, nie puszczanie, odbijanie się w odpowiednim momencie i tak dalej - ratuje ci życie. W przeciwnym razie jesteś skończony. Away zdecydowanie nie jest serialem obowiązkowym, ale jeśli szukasz wysokiej jakości mainstreamowej rozrywki na dni covidowych kłopotów, nie będziesz rozczarowany.