Społeczne prowadzenie biznesu. Zysk, który nie wstydzi się mieć serca

W ostatnich latach narasta debata na temat zrównoważonej gospodarki, zmian demograficznych czy potrzeby wspierania lokalnych społeczności w odpowiedzi na globalizację. Jedną z odpowiedzi może być biznes, który dba o to, co dzieje się w jego otoczeniu, a także o swoje zyski.

Wyobraźmy sobie skalę, na której jednym końcu znajduje się przedsiębiorca, którego celem jest po prostu osiągnięcie zysku, a na drugim końcu znajduje się organizacja non-profit, której celem jest spełnienie jakiegoś społecznie korzystnego celu lub potrzeby. Istnieje jednak wiele odcieni szarości pomiędzy nimi. Trendem, który zyskuje na popularności w ostatnich latach, jest przedsiębiorczość uwzględniająca dobro społeczne.

Są to firmy, które w swojej działalności kierują się zasadami biznesu społecznego. Począwszy od korporacji, które część swoich zysków przeznaczają na fundacje wspierające konkretne projekty, poprzez firmy, które nastawione na zysk, w swojej realizacji zachowują się w sposób społecznie odpowiedzialny (np. zatrudniając osoby defaworyzowane na rynku pracy), aż po specjalne placówki niektórych dostawców usług społecznych, takie jak kawiarenki szkoleniowe dla swoich klientów.

Moda czy trend?

Przedsiębiorczość społeczna, której celem jest nie tylko osiągnięcie zysku, ale także skupienie się na korzyściach społecznych, istnieje od lat 90. ubiegłego wieku. W ostatnich latach stała się bardziej widoczna wraz z rosnącą debatą na temat zrównoważonej gospodarki, zmian demograficznych i klimatycznych lub potrzeby wspierania lokalnych społeczności w odpowiedzi na globalizację.

Alena Zieglerová, Kierownik Sekcji Zatrudnienia i Dochodów w Instytucie Integracji Społecznej, mówi: "Do tej pory jest tak, że całe wsparcie, które jest skierowane do przedsiębiorstw w ogóle, nie może być ukierunkowane na przedsiębiorstwa społeczne poza faktem, że każdy darczyńca (ministerstwo, region, bank itp.) Ustala własne kryteria, według których będzie oceniał przedsiębiorstwa społeczne. To znacznie komplikuje promocję przedsiębiorstw społecznych i ogranicza ich silniejszy rozwój. W Republice Czeskiej od dziesięciu lat znajdujemy się w "embrionalnej fazie rozwoju", jak określił to jeden z zagranicznych ekspertów".

Tak czy nie dla wsparcia państwa?

Nie tylko w kontekście przyszłej ustawy możemy zapytać, czy państwo powinno w ogóle wspierać przedsiębiorczość społeczną, dlaczego i w jaki sposób. Według Aleny Zieglerovej, to nie tyle przedsiębiorstwa społeczne potrzebują nowego prawa, co raczej państwo, które bez ukierunkowanego wsparcia dla zatrudnienia osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, lokalnej gospodarki i innowacji, okrada się z dochodów i marnuje wydatki na bardziej kosztowne działania naprawcze.

Nawet bez ukierunkowanego wsparcia dla przedsiębiorczości społecznej możliwe jest obecnie uzyskanie środków europejskich, w szczególności w ramach jednego z programów operacyjnych. Jednak jednym z problemów związanych z tym finansowaniem jest trwałość projektu po jego zakończeniu. W połączeniu z często skomplikowaną administracją składania wniosków i wypłat oznacza to, że niektóre przedsiębiorstwa społeczne nawet nie uczestniczą w zaproszeniach do składania wniosków i koncentrują się na zabezpieczaniu swojej działalności w inny sposób, w szczególności poprzez budowanie lojalnej klienteli, która będzie wspierać cele przedsiębiorstwa w inny sposób niż poprzez bezpośredni zakup jego produktów lub usług.