Zespoły o zróżnicowanym składzie są bardziej pomysłowe i wydajne niż zespoły o jednolitym składzie. Ale to samo dotyczy koktajli: nie możesz oczekiwać superdrinka, jeśli po prostu wlejesz kilka eleganckich butelek do szklanki halabalah i wrzucisz sniftera na wierzch. Zarówno w koktajlu, jak i w zespole, trzeba wiedzieć, jak mieszać składniki.
W Czechach nie pije się zbyt dużo koktajli. Wciąż powszechne jest tutaj tworzenie raczej jednorodnych zespołów w pracy. Albo są tam głównie kobiety, albo głównie mężczyźni, albo są tam głównie doświadczeni ludzie, albo tylko młodzi ludzie, często ludzie z jednego uniwersytetu lub z tego samego kierunku studiów są zebrani w jednym miejscu pracy. Wyjątki są zazwyczaj jednostkowe, co potwierdza regułę.
Choć jednorodne zespoły również mają swoje zalety, pracodawca, który rezygnuje z promowania różnorodności, pozbawia siebie i swoich pracowników niektórych korzyści, jakie może przynieść różnorodność. Z drugiej strony warto pamiętać, że różnorodność niesie ze sobą ryzyko i potencjalne komplikacje.
Różnorodność nie jest utrudnieniem, ale zaletą
Różne badania wykazały, że różnorodność może przynieść korzyści biznesowe i wyższe zyski od około 1990 roku. Konkretne wyniki są oczywiście różne, ale można stwierdzić, że dobrze zarządzana różnorodność rzeczywiście zapewnia lepsze wyniki dla firm. Prawdopodobnie najbardziej znanym najnowszym badaniem jest to przeprowadzone przez firmę konsultingową McKinsey w 2018 r. Badanie objęło ponad tysiąc firm w dwunastu krajach i wykazało porównywalny pozytywny wpływ na całym świecie. Firmy o bardziej zróżnicowanym składzie pracowników osiągają wyższe obroty niż średnia lokalna.
Rekruterzy w sektorze prywatnym często wykluczają kandydatów z doświadczeniem w służbie publicznej. Uważają, że "nie ma z czym pracować".
W jaki sposób różnorodność przynosi te korzyści? Ogólnie rzecz biorąc, gdy masz zróżnicowaną grupę ludzi, korzystasz z szerszego zakresu doświadczeń, umiejętności i perspektyw. Jesteś także w stanie lepiej dotrzeć do szerszego grona klientów i zbliżyć się do nich. Zróżnicowane zespoły wnoszą również więcej pomysłów i innowacji, które można wykorzystać do dalszego rozwoju. I wreszcie, co nie mniej ważne, chodzi o wizerunek: istnieje tendencja do kupowania od uczciwych i społecznie odpowiedzialnych firm. Oznacza to między innymi firmy, które myślą o wszelkiego rodzaju mniejszościach.
Do czego może się przydać różnorodność
Nikt nie może wiedzieć wszystkiego i śledzić wszystkiego. Kiedy masz zróżnicowany zespół, jest bardziej prawdopodobne, że wśród twoich ludzi znajdzie się ktoś z innym punktem widzenia i inną wizją.
Niedawno Gucci wywołało skandal z czarnym swetrem, którego golf można było podwinąć na twarz. Na jego górze znajdował się motyw, który miał przypominać duże, wydatne usta pomalowane szminką. Niestety przypominało to, przynajmniej Amerykanom (a w szczególności Afroamerykanom), tzw. blackface. Obraźliwą i uwłaczającą karykaturę czarnoskórego mężczyzny z XIX i pierwszej połowy XX wieku. Firma Gucci zareagowała na wynikły skandal, między innymi podejmując działania mające na celu zwiększenie różnorodności w firmie. Aby następnym razem nie musieli mówić, że gdybyśmy wiedzieli, to byśmy tu nie przyszli. Chodzi mi o to, że następnym razem będą wiedzieć.
Ludzie mogą różnić się od siebie pod wieloma względami. Zróżnicowane grupy mogą być tworzone w odniesieniu do wieku, płci, pochodzenia etnicznego lub religii, ale także bardziej subtelnych kryteriów, takich jak wykształcenie lub wcześniejsze doświadczenie. Kluczowe znaczenie ma to, w jaki sposób różne pochodzenie członków zespołu będzie się przejawiać. Różnice można znaleźć w różnych umiejętnościach twardych i miękkich, w tym, gdzie dane osoby będą czuć się solidnie w swoich zadaniach, co będzie dla nich nawykiem i rutyną, a co wyzwaniem, jakie mogą mieć preferencje i którym aspektom pracy nadadzą wyższy priorytet.
Z punktu widzenia pracowników z pewnością miło jest, jeśli mogą pracować w środowisku, w którym odmienność nie jest utrudnieniem, ale zaletą. Tam, gdzie wszyscy czują się naprawdę włączeni, są również szczęśliwsi - i bardziej lojalni wobec swojego pracodawcy.
Dlaczego różnorodność
O korzyściach płynących z różnorodności mówi się i pisze od dłuższego czasu. W praktyce jednak często sprowadzają się one do krótkiego hasła HR: rekrutuj różnorodne zespoły. Ale rekrutacja to oczywiście tylko pierwszy krok. Kolejną rzeczą jest sprawienie, aby zespół faktycznie pracował, a także zatrzymanie ludzi i zmniejszenie rotacji - zwłaszcza jeśli rynek pracy jest w podobnym stanie jak w Czechach.
Nie chodzi o to, że firmy ignorują utalentowanych kandydatów, ponieważ nie pasują oni do ich profilu demograficznego.
Jeśli jesteś pracodawcą lub jego menedżerem HR, nie ma hurra. Naukowcy odkryli, że różnorodność popłaca, ale zanim następnym razem zdecydujesz się budować tylko zróżnicowane zespoły, poświęć analityczne pół godziny.
Każda firma powinna odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego w ogóle chce promować różnorodność. Jakich rezultatów oczekuje. Kiedy już jasno określisz swoje potrzeby i oczekiwania, możesz zacząć analizować kulturę firmy, jej cele i środowisko. Zewnętrzni konsultanci i plany różnorodności mogą pomóc, ale nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania dla wszystkich. Dobry plan jest ważny, ale wdrożenie i wykonanie mają kluczowe znaczenie. Istotne jest również przekonanie wszystkich interesariuszy o znaczeniu promowania różnorodności.
Różnorodność jako
Nie każda firma ma strukturę, która sprzyja różnorodnym zespołom. W ściśle hierarchicznej strukturze ze stosunkowo małymi działami i dużą liczbą szczebli zarządzania (jak wiemy na przykład z biur), nie jest ona odpowiednia dla wszystkich zadań i procesów pracy. Zwłaszcza w małych działach z oczywistych względów nie da się zbudować zróżnicowanego zespołu. Zawsze warto zastanowić się, czy taka struktura jest w firmie potrzebna i czy nie korzystniejszy byłby układ liniowy, luźno powiązane zespoły, grupy ograniczone czasowo (np. fokusowe) itp. Taki układ może sprawdzić się np. przy opracowywaniu nowego produktu i jego marketingu.
Rozbudowując zespół, staraj się odejść od zbyt konkretnego wyobrażenia o idealnym kandydacie. Na przykład rekruterzy w sektorze prywatnym często półautomatycznie wykluczają kandydatów z doświadczeniem w służbie publicznej w procesach selekcji. Uważają, że "nie ma tam wiele do zrobienia". Może to wcale nie być prawdą, a osoba z innego środowiska może wnieść do zespołu wiele nowych pomysłów.
Kto zna różnorodność?
Promowanie różnorodności jest częścią tego, co nazywamy odpowiedzialnością społeczną. Zajmuje się tym głównie platforma Business for Society, która między innymi prowadzi projekt Diversity 2013+. Platforma organizuje również konkurs TOP Odpowiedzialna Firma Roku. Jedną z kategorii w tym konkursie jest różnorodność - śledź, kto zdobył nagrodę w tym roku i zastanów się, kogo nominowałbyś w przyszłym roku.
Należy również unikać tokenizmu - podczas tworzenia grupy roboczej nikt nie powinien czuć, że ktoś jest "dla kobiet" lub "dla młodych" w zespole; włączenie każdego członka musi mieć sens, biorąc pod uwagę jego wiedzę, doświadczenie lub inne istotne pochodzenie.
Przykłady można brać od światowych liderów w promowaniu różnorodności, takich jak Ernst & Young czy Atlassian. Są to firmy, które od dawna angażują się w tworzenie warunków i środowiska, które przyciągną jak najszerszą pulę nowych współpracowników, którzy następnie pozostaną w firmie. Ale z pewnością nie chodzi o to, by firmy obniżały swoje standardy lub ignorowały utalentowanych kandydatów, ponieważ nie pasują oni do ich profilu demograficznego.
Wreszcie, musimy zastanowić się, czy i w jaki sposób zróżnicowane zespoły i ich wkład będą faktycznie wykorzystywane. Jeśli oczekujemy wyższego wskaźnika innowacyjności oraz nowych pomysłów i rozwiązań jako jednej z największych korzyści płynących ze zróżnicowanego zespołu, to musimy być w stanie z tym pracować. Jeśli bardziej konserwatywne przywództwo rzuca pomysły pod stół, to z każdym zabitym pomysłem nie tylko osłabia motywację do dalszych działań w ogóle, ale także zaufanie do funkcjonowania zróżnicowanych zespołów.
Wszystkie artykuły autorki/autora