Oprócz kultu ciała, subkulturę gejowską przenika kult młodości. Zainteresowanie innych mężczyzn, do którego do tej pory byli przyzwyczajeni, słabnie. Skąd bierze się kult młodości w społeczności gejowskiej? Jak nieheteroseksualni mężczyźni radzą sobie z postępującym wiekiem i czy możliwe jest starzenie się w spokoju? Przyglądamy się temu w trzecim odcinku serii podcastów KULT, The Picture of Dorian Gray.
Większość mężczyzn w średnim wieku, z którymi rozmawiałem na ten temat, wspomina, że po trzydziestym piątym roku życia przestają istnieć dla innych. Mam nawet własne niedawne doświadczenie z tym związane, kiedy młody chłopak z aplikacji randkowej Grinder podszedł do mnie, aby powiedzieć mi, że jestem "obrzydliwie stary" w wieku trzydziestu sześciu lat.
Ludzie strasznie się starzeją w społeczności.
Jest parne letnie popołudnie i przyjeżdżam do alternatywnego teatru Venuše w Švehlovce, praskiej dzielnicy Žižkov, gdzie pożądany reżyser Jakub Čermák ma próbę nowego spektaklu. Znamy się od wielu lat, w tym czasie zauważyłem też jego obecność na gejowskich portalach randkowych, gdzie zawsze publikował nagie zdjęcia. Można się domyślić, że lubi swoje ciało. Ale... "Przez całe dzieciństwo czułem się, jakbym był tą małą kulką" - mówi w garderobie teatralnej. "Zawsze było dla mnie bardzo ważne, aby nie być kutasem. Jestem gejem, a w tej społeczności wartość osoby jest bardzo zależna od jej ciała". Zawsze czuł, że jego ciało jest wszystkim, co ma do zaoferowania społeczności.
Jednym z wyzwalaczy tych uczuć dla Jakuba było chodzenie do klubów gejowskich. "W mojej wybujałej młodości poszedłem do klubu gejowskiego, gdzie myślałem, że ktoś ze mną porozmawia i uzna mnie za interesującego. Potem zdałem sobie sprawę, że i tak wszyscy patrzyli tylko na faceta tańczącego pod ścianą w body. Nie miało znaczenia, co mam w głowie". Z tego powodu przestał chodzić do klubów. Ale nadal zaczął opierać swoją wartość na tym, czy ktoś był nim zainteresowany. "To był jedyny sposób na komunikację z facetami" - mówi. Odniósł sukces. Przez jakiś czas.
"Kiedy byłam młoda, faceci mówili mi, jaka jestem piękna i interesująca. A potem nagle miałam dwadzieścia pięć lat i nikt mi już tego nie mówił. Chciałam więc zachować ten młodzieńczy wygląd. W społeczności ludzie tak naprawdę nie chcą się starzeć, więc przez wiele lat kłamałem na temat tego, ile mam lat" - przyznaje. Dopiero niedawno, w dniu swoich 40. urodzin, zdecydował się ujawnić swój prawdziwy wiek. Mówi, że odważył się to zrobić również dlatego, że dzisiejsza społeczność gejowska jest bardziej zróżnicowana niż kiedyś, a wraz z tym powoli pojawia się różnorodność ideałów piękna.
Im większe piętno, tym mniejsza akceptacja
Michal Pitoňák, badacz seksualności osób nieheteroseksualnych, uważa, że kult ciała wśród gejów może być również związany z faktem, że osoby pozytywne są bardziej atrakcyjne w społeczności. Problemy nie są fajne. "Kiedy ktoś jest dobrze przystosowany, jest bardziej atrakcyjny. Ludzie chcą spędzać z nim więcej czasu" - uważa. Akceptacja starszych homoseksualistów i ich wizerunku ciała ma miejsce w społeczeństwach, które są na ogół bardziej zaawansowane w emancypacji osób nieheteroseksualnych. Stworzyło to przestrzeń w społeczności dla kwestii innych niż coming out i stygmatyzacja, które nadal są dominującymi tematami w tym kraju.
Utrata uwagi innych jest również dużym problemem dla wielu homoseksualnych seniorów, według Jaroslava Lormana, dyrektora Život 90, organizacji pracującej z seniorami. Organizacja oferuje między innymi kluby dla queerowych seniorów, którzy czasami dzielą się swoimi uczuciami i obawami w grupach. "Geje wewnętrznie boją się momentu, w którym ujawnią się wśród innych gejów i pozostaną niezauważeni. Nikt się do nich nie zwróci. Starsi mężczyźni potwierdzają mi, że przychodzenie do barów gejowskich nie jest dla nich komfortowe. Siedzą tam i patrzą, jak młodsi ludzie się bawią. Starszy gej jest tam cały czas sam i sam też wychodzi" - wyjaśnia Lorman.
I nie chodzi tylko o bycie przeoczonym. Nierzadko zdarza się, że nieheteroseksualni mężczyźni w wieku emerytalnym spotykają się z pogardą lub obelgami. "To środowisko jest wtedy znacznie bardziej surowe wobec tych, którzy się starzeją, a ich ciało przechodzi zupełnie normalny rozwój". Seniorzy homoseksualni zamykają się wówczas w swoich domach. Również dlatego, że w starszym wieku rzadziej mają partnera niż na przykład lesbijki.
Często kontaktują się z nim bardzo młodzi mężczyźni na portalach randkowych i komplementują go: "Chociaż denerwuje mnie to, że mówią, że wyglądam dobrze "jak na swój wiek"".
"Nie jestem zadowolony ze swojego ciała. Im jesteś starszy, tym jest gorzej. Z wiekiem ciało się zmienia. Możesz robić, co chcesz, a i tak tego nie zmienisz. Musisz to zaakceptować" - mówi mój przyjaciel Petr w swojej praskiej kawalerce. Jest gejem, ma sześćdziesiąt dwa lata i jest singlem. Jest łysy z białą brodą i ma niezwykle wyrzeźbione i umięśnione ciało jak na swój wiek. Zaczął ćwiczyć około swoich trzydziestych urodzin, ponieważ nie czuł się wystarczająco męski. Jego wzorem do naśladowania był popularny wówczas Arnold Schwarzenegger. "Musiałem zwiększyć swoją pewność siebie, zmieniając nieco kształt tułowia" - wyjaśnia swoją motywację. Nie chodziło mu tak bardzo o siłę, na pierwszym miejscu był wygląd. W przeciwieństwie do wielu innych mężczyzn po sześćdziesiątce, nie ma on problemu z brakiem zainteresowania. Nawet bardzo młodzi mężczyźni często kontaktują się z nim na portalach randkowych i wysyłają mu komplementy. "Przeszkadza mi to, że mówią, że wyglądam dobrze "jak na swój wiek". Ale i tak mnie to cieszy" - mówi.
Kiedy nie ma już prawie nic
Amerykańskie badanie z 2015 roku oferuje odpowiedzi na pytanie, dlaczego starzenie się może być jeszcze trudniejsze dla gejów niż dla społeczności heteroseksualnej. Okazało się, że poczucie bycia potrzebnym lub ważnym dla otoczenia jest kluczowe dla gejów na emeryturze. Być może nie jest to zaskakujące, ponieważ jest to jedna z rzeczy, z którymi zmagają się seniorzy, niezależnie od ich orientacji. Jednak w przypadku gejów, ze względu na ich status społeczny lub utrzymujące się piętno, jesteśmy umieszczeni w nieco innym kontekście.
Wszystkie artykuły autorki/autora