Niedawny gwałt na kobiecie badaczce w wirtualnej rzeczywistości Metaverse pokazuje, że nowe technologie niosą ze sobą również nowe niebezpieczeństwa. Lub stare niebezpieczeństwa w nowym środowisku. Co takie doświadczenie oznacza dla postrzegania molestowania i gwałtu? Jak mówić o gwałcie, który nie miał miejsca w świecie fizycznym? I jak możemy czegoś takiego uniknąć?
Podczas gdy dzisiejsi trzydziestokilkulatkowie doświadczyli rozwoju Internetu od jego najwcześniejszych dni i mogli tylko pomarzyć o edukacji medialnej, dziś mamy o wiele więcej narzędzi do bezpieczniejszego poruszania się po sieci. Ale mimo to, niestety, nie wyszliśmy z lasu. Pojawienie się wirtualnej rzeczywistości niesie ze sobą trudności, na które znów nie jesteśmy przygotowani.
Czym jest Metaverse?
Meta, firma, pod którą podlegają sieci społecznościowe, takie jak Facebook, Instagram i aplikacja do czatowania WhatsApp, uruchomiła w 2019 r. rodzaj sieci społecznościowej wirtualnej rzeczywistości, pierwotnie nazwanej Facebook Horizon. Pod nazwą Horizon Worlds, Meta uruchomi następnie grę online osadzoną w wirtualnej rzeczywistości w 2021 roku.
Dopiero po godzinie eksplorowania wirtualnego świata badaczka natknęła się na użytkownika, który zaprowadził ją do pokoju, w którym zmuszał kobietę do wykonywania czynności seksualnych, podczas gdy inni użytkownicy na to patrzyli.
"W tej chwili metaverse to tylko obietnica połączonego wirtualnego świata, który połączy funkcje komunikacyjne i rozrywkowe oraz umożliwi zaawansowaną interakcję międzyludzką bez fizycznej obecności. W swoich materiałach promocyjnych Meta przedstawia to jako możliwość pójścia na spotkanie biznesowe w VR, a następnie uprawiania sportu lub grania w gry komputerowe w VR" - mówi Jaroslav Švelch z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Karola. "Jednocześnie w tej chwili nie istnieje w pełni połączona forma, to tylko kilka fragmentarycznych aplikacji dla okularów VR" - wyjaśnia Švelch.
Ponieważ Meta ma wielkie plany dotyczące platformy, nic dziwnego, że wzbudza ona zainteresowanie różnych ekspertów, od psychologów po strategów reklamowych. Wśród nich jest badacz, który do niedawna badał Metaverse dla organizacji non-profit SumOfUs i który został opisany w The Independent. Organizacja ta bada sposób, w jaki wielkie korporacje wywiązują się ze swoich obietnic dotyczących na przykład zrównoważonego rozwoju, praw człowieka czy walki z korupcją. Badaczka potrzebowała zaledwie godziny eksploracji wirtualnego świata, aby natknąć się na użytkownika, który zaprowadził ją do pokoju, w którym zmuszał kobietę do wykonywania czynności seksualnych, podczas gdy inni użytkownicy obserwowali jego działania.
Chociaż gwałt był czysto wirtualny, doświadczenie było bardzo realne. Upokorzenie, dezorientacja... Oto jak badaczka, która została bezpośrednio zaatakowana, opisuje swoje doświadczenie w oficjalnym raporcie SumOfUs.
"Kobieta, która jest narażona na taką przemoc, czy to osobiście, czy w świecie wirtualnym, doświadcza tych samych uczuć. Mianowicie poczucie zagrożenia, bezsilności, niesprawiedliwości i tak dalej. Śmiem twierdzić, że być może zaskoczenie, że coś podobnego może wydarzyć się w świecie wirtualnym, może prowadzić do zwielokrotnienia tych uczuć i innych reakcji" - mówi Nadia Gubova z zespołu terapeutycznego ProFem.
"Zalecałabym zachowanie takiej samej ostrożności jak w prawdziwym życiu, jeśli nie większej. Przestrzeń wirtualna jest coraz częściej wykorzystywana, ale niestety także nadużywana. Sposoby, w jakie ta przestrzeń może być nadużywana, są często nowe dla nas wszystkich i nie na wszystko można się przygotować w sposób prewencyjny. Dlatego warto tym bardziej uważać na nasze granice i bezpieczeństwo w wirtualnym świecie" - ostrzega Gubová.
Wszystkie artykuły autorki/autora