Płeć: jasny komunikat na temat nierówności w Czechach

Dziś, jak co roku, czeski rząd ma omówić raport na temat równouprawnienia płci za ubiegły rok. Przede wszystkim raport pokazuje, że niewiele się zmieniło. Być może dzieje się tak również dlatego, że jedną rzeczą jest dyskutować, a inną coś z tym zrobić.

Raport na temat równości płci jest co roku zatwierdzany przez rząd. Ponad 50-stronicowy dokument ma na celu zapewnienie kompleksowego przeglądu rozwoju pozycji kobiet i mężczyzn w czeskim społeczeństwie za pomocą danych statystycznych. Podzielony jest na rozdziały tematyczne - instytucjonalne przepisy dotyczące równości płci, równa reprezentacja kobiet i mężczyzn na stanowiskach decyzyjnych, równość płci na rynku pracy, godzenie pracy, życia prywatnego i rodzinnego, edukacja, badania i równość płci w społeczeństwie opartym na wiedzy, godność i integralność kobiet i mężczyzn, równość płci w relacjach zewnętrznych, życie codzienne i styl życia.

Raport jest przygotowywany przez Departament Równości Płci Biura Rządu i przechodzi szeroką procedurę komentowania, zanim zostanie przedłożony rządowi.

Wciąż na swoim

Według różnych ocen, nawet w 2018 r. Republika Czeska nie radzi sobie dobrze w porównaniu europejskim i międzynarodowym. Chociaż poprawiły się niektóre wskaźniki, nadal pozostają daleko w tyle za średnią europejską. Nierówności ekonomiczne pozostają szczególnie wysokie, a różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn jest nadal druga najwyższa w UE.

Nadal istnieje wysoki stopień segregacji w edukacji, tj. podział na przedmioty "dziewczęce" i "chłopięce", a odsetek nauczycielek maleje wraz ze wzrostem kwalifikacji i poziomu zawodowego. Istotnym problemem jest nękanie i przemoc ze względu na płeć, a w szczególności fakt, że zgłaszany odsetek doświadczeń związanych z nękaniem różni się znacznie między nauczycielami i uczniami. Dane pokazują, że tylko siedem procent nauczycieli zgłosiło doświadczenie nękania, ale ponad połowa uczniów twierdzi, że doświadczyła fizycznej krzywdy w szkole.

Przemoc i ucisk ze względu na płeć, czy to w życiu zawodowym lub osobistym, czy też w sektorze opieki zdrowotnej, to bardzo smutny rozdział, a nasza debata publiczna na te tematy zmienia się na niekorzyść, zwłaszcza w kontekście masowej kampanii przeciwko ratyfikacji Konwencji Stambulskiej. Działania Komisarza Praw Człowieka i współpracujących z nim organów, które pracują nad szerzeniem świadomości i prostowaniem faktów, są szczególnie ważne.

Szkodliwe organizacje pozarządowe

Pod względem instytucjonalnego i finansowego bezpieczeństwa równości płci rok 2018 charakteryzował się dwoma trendami. Pierwszym z nich były wysiłki zmierzające do ograniczenia finansowania tej agendy. Drugim była niespójność jej zakotwiczenia. Z pewnością zauważyłeś te tendencje, przejawiające się w szczególności atakami na finansowanie "bezużytecznych, szkodliwych, politycznych organizacji non-profit", na przykład na rzecz sportu.

Każdy, kto uważa, że organizacje pozarządowe zajmujące się "równością" są tylko urządzeniami do wysysania pieniędzy, powinien zapoznać się z raportem na temat równości. Znajdą w nim dowody i oceny tego, kto i na co otrzymał pieniądze. Obejmują one organizacje świadczące usługi socjalne oraz pomoc i profilaktykę dla ofiar przemocy domowej (Rosa, Biały Krąg Bezpieczeństwa, proFem i inne). Na przykład Aperio lub Ruch na rzecz Aktywnego Macierzyństwa zapewniają doradztwo i pomoc rodzinom i rodzicom.

Szereg działań w ramach debaty publicznej i stylu życia pomaga zwrócić uwagę na nierówności płci i problemy obecne w codziennym życiu w sposób dostępny dla szerokiego grona adresatów, zwłaszcza młodych ludzi. Choć niektórym może się to nie podobać, wszystkie te działania są konieczne i niezbędne dla nowoczesnego społeczeństwa, niezależnie od tego, czy chodzi o dyskusje w szkołach, programy dotyczące stylu życia czy pomoc potrzebującym i bezbronnym. Bez pracy tych organizacji bez wątpienia znaleźlibyśmy się jeszcze niżej na europejskiej i światowej drabinie.

Co robi państwo?

Rząd ma strategię osiągnięcia równości płci od wielu lat. Na podstawie tej strategii, między innymi, przydziela zadania poszczególnym ministerstwom do wykonania, jako profesjonalnym gwarantom lub pracodawcom. Podobnie jak w latach ubiegłych, wywiązywanie się z nałożonych zadań nie jest bynajmniej chwalebne. Warto wspomnieć chociażby o tym, że choć od kilku lat wszystkie rządowe projekty legislacyjne powinny być poddawane wnikliwej ocenie pod kątem tego, czy (lub w jaki sposób) będą miały różny wpływ na sytuację kobiet i mężczyzn oraz czy mogą poprawić lub pogorszyć równość płci, to poza nielicznymi wyjątkami ocena ta jest formalnie odrzucana jednym zdaniem, tj. że dany projekt takiego wpływu nie ma.

Honor dla wyjątków, takich jak Ministerstwo Pracy i Spraw Społecznych czy Rzecznik Praw Obywatelskich, ale smutnym faktem jest, że ani politykom, ani podmiotom publicznym i administracji publicznej kwestia równości płci nie leży zbytnio na sercu, nie wspominając już o tych, którzy otwarcie sprzeciwiają się całej agendzie. Jednocześnie symptomatyczne jest to, że nawet w hierarchicznym systemie służby cywilnej rząd nie egzekwuje swoich zadań w tej kwestii z jakąkolwiek gwałtownością.